Silang mga Pumanaw sa Kasagsagan ng Labanan sa Mindanao at Ramadan

Sa kasagsagan ng labanan sa Mindanao, at sa pag-obserba Ramadan ng mga Kapatid nating Muslim, dalawang taong nagkaroon ng mahalagang bahagi ng kasaysayan ng ating lipunan ang sumakabilang buhay naman. Ang mga tinutukoy ko ay walang iba kung hindi sina Ginang Fidela Magpayo na mas kilala sa tawag na Tiya Dely (isang beteranong broadcaster sa radio), at si Felipe Natanio na mas kilala sa tawag na Mang Pandoy (dating TV host ng channel 4). 

Ito ang inyong tiya Dely… 

Namatay si tiya Dely sa edad na 87 kahapon (Monday) pagkatapos siyang ma-stroke noong gabi ng Sabado. Bilang isang batikang radho host, newscaster, singer, writer at producer sa radio magmula pa noong 1940s, siya ay pinaarangalan at pinagkalooban ng Gawad Plaridel ng University of the Philippines noong 2006 dahil sa kanyang dedication, integrity at progessionalism sa trabaho. 

Bata pa ako ay nadidinig ko na sa radio si tiya Dely. Bukod sa kanyang pagbabalita kung saan ako kumukuha ng aking report para sa aking assignment sa current events, madalas din akong nakikinig ng kanyang mga drama sa radio talaga namang kapupulutan ng maraming aral. Talagang pinanindigan niya ng kanyang apilyedong Magpayo, dahil napakagaling niya talagang magpayo. 

Hanggang sa ngayon parang naririnig ko pa ang kanyang musical intro sa kanyang mga programa—tarararaa rara, tapos sasabihin niya naman sa kanyang malambing na tinig ang– “ito ang inyong tiya Dely…” Isa si tiya Dely sa mga nagtataguyod ng paglago ng langwaheng Filipino. Madalas ko siyang napapakinggan itinutuwid ang mga maling paggamit ng salita at pananalita ng mga radio broadcasters sa sa Filipino. Bukod pa diyan natatangi rin ang kanyang mga nai-ambag sa pagtataguyod at pagpapanatili ng mga mabubuting kaugaliang Filipino, mga tamang panuntunan sa buhay, at pagmamahalan sa pamamagitan ng kanyang mga pagpapayo sa kanyang mga radio listeners. At isa na rin ako sa mga libu-libong nakinabang sa mga kaisipan at butil ng liwanag na kanyang ipinamahagi sa kanyang mga tagapakinig. 

Tiya Dely, paalam. Hindi ka makakalimutang ng milyon-milyong Pilipino na naging tagapakining sa iyong programa. 

Si Mang Pandoy 

Una kung nakita si Mang Pandoy sa isang TV talkshow noong araw. Naging matunog ang pangalan ni Mang Pandoy bilang simbolo ng mga mahihirap ng Pilipino pagkatapos niyang sabihin ka Propesor Randy David, isang Sociologist na pumapayag siyang pabaril kapalit ng isang daang libong piso na maiiwan para sa kanyang Pamilya. Siya ang naglalarawan sa kawalang pag-asa ng mga mahihirap na Pilipino. Namatay siya sa edad na 73 dahil sa sakit na Tuberculosis. 

Kung tutuosin, maaring magamot pa ang kanyang sakit ngunit gaya ng nasabi ng kanyang anak na si Lynn, namatay ang kayang amang mahirap pa rin. Ni hindi nagbago ang kanyang kapalaran magmula nang naging popular siya sa Media, at nang gawin siyang halimbawa ni dating Pangulong Ramos sa kanyang SONA kung papaano niya pabubutihin ang takbo ng buhay ng mga mahihirap ng Pilipino. 

Ayon sa kanyang anak na si Lynn, hindi pa raw nila nakukuha ang death certificate ni Mang Pandoy dahil wala silang perang pambayad. Ni hindi nga raw nila itong maipalibing nang disenteng libing dahil sa kawalan. Ayon sa balita, nakasuot lang ng faded na violet t-shirt si Mang Pandoy na nakahimlay naman sa loob ng isang ordinaryong ataul na yari sa kahoy. Sa panayam ng DZMM kay Lynn, humihingi naman ito ng tulong para mabigyan si Mang Pandoy ng isang disenteng libing. 

Nagpahayag naman sa telebisyon si dating Pangulong Ramos na hindi raw siya makakadalo sa burol ni Mang Pandoy. Tanging ang kanyang tulong at sulat pakikiramay na lang ang makakarating daw. At may patutsada pa ang dating pangulo na huwag daw siyang husgahan sa naging kapalaran ni Mang Pandoy dahil sa pagganap ng kanyang tungkulin bilang isang Pangulo ay nakatuon daw sa buong bansa hindi sa iisang tao lamang. 

Dating TV host sa channel 4 si Mang Pandoy, ngunit ng sibakin ang kanyang programa “Tambayan ni Mang Pandoy” ay bumalik siya muli sa pagtitinda ng gulay kung saan ay kumikita lamang siya ng sinkwenta pesos kada araw. 

May nagsasabi na biktima daw si Mang Pandoy ng pamumulitika, ginamit lang siya upang makakuha ng suporta mula sa mga tao. May mga nagsasabi rin na tanging si Mang Pandoy lamang ang nakakaalam ng kanyang sinapit dahil nasa kanyang mga kamay ang kanyang kapalaran. May mga nagsasabi rin na si Mang Pandoy ay biktima ng ating maling sistema kung saan ang mga mahihirap ay lalong naghihirap, at ang mga mayayaman ay lalong yumayayaman sa gobyernong ito. 

Araw-araw ay maraming Mang Pandoy ang namamatay, hindi nga lang nabibigyan ng ganitong publisidad dahil tanging si Mang Pandoy lang ang nagsasalarawan ng tindi ng kahirapan na kanilang dinaranas. Sa kamatayan ni Mang Pandoy, hindi rin namatay ang kahirapan na sinasalamin ng kanyang buhay mahirap, muli itong bumabalik sa katauhan naman ng iba.